Nazmi Ziya Sanat Kitabı, Hazırlayan: Veysel Uğurlu
Yapı Kredi Kültür Sanat Yayınları, İstanbul-1994 Baskısı, 63 Sayfa. + Bol Sanat Eseri Görselli. + Şömizli.
İstanbul’un Aksaray semtinde 1880 yılında doğmuştur. İlk Türk izlenimci ressam olan Hoca Ali Rıza’dan resim dersleri almaya başlamıştır. Hoca Ali Rıza’nın tabiatın iyi bir eğitimci olduğu tavsiyesini hiç aklından çıkartmamıştır.1902’de Akademik bir eğitim için Sanayi-i Nefise Mektebi’ne kayıt olmuştur.1908 yılında mezuniyetinden sonra Paris’e giden sanatçı 1913 yılında yurda dönmüştür. 1925 yılında Sanayi-i Nefise’de müdürlük yapan ressam 1937 yılında İstanbul’ da vefat etmiştir.
Nazmi Ziya, renkli baskılarını gördüğü izlenimci ressamlara yakınlık duyuyordu. Daha Akademi’de öğrenciyken, 1905’te İstanbul’a gelen ve kaldığıbirkaç aylık süre içerisinde Haliç’ten çeşitli resimler yapan, Poul Signac’ın izlenimci türdeki çalışmaları da ondaki bu yakınlığı güçlendirdi.
Signac, açık hava ressamıydı. İzlenimcilerin açtığı yolda yürüyor, koyu kararenklerden arınmış kırmızılardan, sarılardan ve turunculardan oluşan manzaralar yapıyordu. O’nun İstanbul Limanı’ndan yaptığı etütleri gören Nazmi Ziya ne yönden gideceğini anlamıştı.
Nazmi Ziya birçok eleştirmen ve sanat tarihçisi tarafından Fransız İzlenimciliği’ne en yakın ressam olarak kabul edilmektedir. İstanbul’un birçok köşesini kendine konu edinmiştir. Nazmi Ziya’nın İstanbul atmosferlerine buğulu bir görünüm hâkimdir. Ayrıca Signac’ın noktacı tekniğinden çok etkilenmiş ve bu eserlerini yolda vermiştir. Bu tür çalışmalarında saf renk kullanır. Ayrıntıya fazla girmemesine rağmen sağlam bir deseni vardır. Gelip geçici anı verirken kalıcı olmaya çalışır. Sanatçı için geçici olan şey güneş ışığıdır. Kullandığı renkler parlak, konusu ise yereldir.
‘’ Nazmi Ziya empresyonistti; çünkü paletinden koyu renkleri atarak açık tonlaraönem vermişti ve tabiat karşısında çalışmıştı, aynı konuyu günü belirli saatlerindedeğişik ışık tesirlerini gösterecek şekilde işlemişti. Tabiattaki ışık ve gölge olayınıaynı rengin açık ve koyu tonlarıyla değil, zıtlık renklerle vermiştir. Renkleri olduğu gibi kullanmak yerine bunları elemanlarına ayırarak gözde birleştirmeyi tercih ediyordu’’.
‘’Nazmi Ziya, Hoca Ali Rıza gibi sabahın erken saatlerinde, şövalesi ve resim malzemeleriyle sokaklara çıkarak ve resimleyebileceği güzel manzaralar bulup,izlenimci bir tarzda doğayı resmetmiştir. Türk Resim tarihinde Hoca Ali Rıza ve Halil Paşa’dan sonra İzlenimciliği en iyi aktaran ressam Nazmi Ziya Güran olarak kabul edilmiştir’’.
Nazmi Ziya, hocalığı sırasında desene büyük önem vermiş ve bunu öğrencilerine de aktarmaya, anlatmaya çalışmıştır.
