Bankacılık, Ziraat Bankasının Ekin Kazası Sandğına Mahsus Makbuz Senedi, 1321

1861 yılında Mithat Paşa tarafından başlatılan milli bankacılık çalışmaları, 9 Mart 1913 tarihinde Adapazarı’nda ADAPAZARI İSLAM TİCARET BANKASI’NIN kurulmasıyla yeni ve çok önemli bir aşamaya ulaşmış ve böylece ilk milli özel girişim bankacılığı da doğmuştur. Bu tarihe kadar kurulan sandıkların ve Ziraat Bankası’nın kredi ihtiyacını karşılamakta yetersiz kalması, ülkede bulunan yabancı bankaların katı tutumları ve tefecilerin ağır koşullarından bunalan tüccar ve esnafın bir araya gelerek, uygun şartlarda kredi temin etmek, piyasada istikrar sağlamak ve milli ticaretin gelişmesine yardımcı olmak düşüncesi bir banka kurmak fikrini doğurmuştur. Bu fikir etrafında birleşen Adapazarı’nın esnaf ve tüccar bir araya gelerek sermaye ve emeklerini birleştirmeye ve şirket şeklinde bir banka kurmaya karar verirler. Bu karar ile 13 Ocak 1913 tarihinde 13 kurucu üye ilk ana sözleşmeyi imzalarlar. Bu şekilde oluşturulan milli kuruluş sermayesi kurucu ortaklarca haftada beşer kuruş ve üç ayda bir yirmiyedi kuruş ödenerek biriktirilmiş ve beheri 1.472 kuruş değerinde 1.000 hisse çıkarılmak suretiyle Banka 1.472.000 kuruş (13.629,63 Osmanlı Lirası) sermaye ile Hacı Adem Beyzade İbrahim, Sipahizade Hamit ve Şürekası Adapazarı İslam Ticaret Bankası olarak tespit ve tescil edilmiştir. Adapazarı İslam Ticaret Bankası yurdumuzda, küçük sermaye sahipleri tarafından kurulan ilk milli banka olması nedeniyle Türk bankacılık tarihinde çok önemli bir başlangıcı ifade etmektedir. Adapazarı’nda 9 Mart 1913 tarihinde fiilen faaliyete geçen banka, yöre halkından çok büyük bir ilgi görmüş ve kısa sürede benimsenmiş, küçük bünyesine ve sınırlı olanaklarına rağmen Birinci Dünya Savaşı'nın yarattığı ekonomik güçlüklere karşı koyabilmiştir. Beş buçuk yıllık bir çalışmadan sonra banka yapısında önemli bir değişikliğe gidilmiş ve Adapazarı İslam Ticaret Bankası Osmanlı Anonim Şirketi unvanı alınmıştır. Cumhuriyetin ilanına kadar faaliyetlerini Adapazarı çevresinde yürüten banka asıl gelişimini cumhuriyetin ilanından sonra göstermiştir. Banka unvanı 15 Mayıs 1924 tarihinde Adapazarı İslam Ticaret Bankası Türk Anonim Şirketi, 29 Mart 1928 tarihinde de Adapazarı Türk Ticaret Bankası A.Ş. olarak değiştirilmiştir. Cumhuriyet döneminde ülkemiz ekonomisindeki gelişmelere paralel olarak Adapazarı Türk Ticaret Bankası’nın faaliyetleri de artmıştır. İzmit, İstanbul, Ankara Eskişehir’de şubeler açılmış ve mahalli bir banka olmaktan çıkılarak yurt çapında bir mali kurum haline gelme eğilimine girilmiştir. Bankanın yönetim merkezi 25 Ekim 1934 tarihinde Ankara’ya taşınmış ve 31 Mart 1937 tarihinde unvanı Türk Ticaret Bankası A.Ş. olarak değiştirilmiştir. Bu tarihten sonra geçen 20 yıllık devre Türk Ticaret Bankası’nın hızla geliştiği, mali yapısını güçlendirdiği ve şubelerinin yurdun her köşesine yayıldığı bir dönem olmuştur. 30 Mart 1952 tarihinde banka genel müdürlüğü İstanbul’a (Bahçekapı) nakledilmiş, faaliyetlerini Ekim 1992 tarihine kadar burada yürüttükten sonra Gayrettepe’de yer alan hizmet binasına taşınmıştır. Yaşanan finansal kriz sürecinde mali bünyesinin zayıflaması nedeni ile banka yönetimi 6 Kasım 1997 tarihinde TMSF’ye devrolmuş, 2001 yılında da bankacılık faaliyetleri sona ermiştir. 2019 yılında Bankamız faaliyete başlamak için tekrar çalışmalara başlanmıştır. 9 Mart 1913 tarihinde ilk ulusal “Özel Girişim Bankacılığı” örneği olarak kurulan, Cumhuriyetin ilan edilmesiyle birlikte gelişen ve uzun yıllar boyunca ülkemiz ekonomisine büyük katkı sağlayan, yurdumuz genelinde edindiği yaygınlık ve etkinlikle halkımız nezdinde “İkinci Adres” olma özelliği kazanan Bankanın eski faaliyetlerine ulaşılması için çalışılmaktadır.